Diners:
Za 13-7: 1600u: soep, 1800u: brood met roerei
Zo 14-7: groentesoep, stukje rundvlees, aardappelpuree met jus en een grote augurk
Ma 15-7: soep, brood me leversaus
Di 16-7: tomatensoep, rijst, vlees, tomatensaus en appelgebak en cake met bessen na
Wo 17-7: groentesoep, aardappels met vlees en doperwten en wortels in saus
Do 18-7: bruine soep, macaroni, sla, oranje saus en appels na
Vr 19-7: lichte soep, doblins -> gestoomde oliebol met vulling en een laag kaneel en gesmolten boter erover heen
Za 20-7: Praag, zelf voor eten zorgen
Zo 21-7: In Crudim macaroni met tomatensaus en kaas, 1800u: soep met gehakt, aardappelpuree, vlees en zure groenten
Ma 22-7: Bloemkoolsoep met brood, vlees, rijst met saus
Di 23-7: Lunchpakket: 2 lange broodjes, 1 broodje met appelvulling, smeerkaas, appel, nectarine, pakje ananassap, bakje fruityoghurt
Wo 24-7: Zelf eten kopen in Ostrava, ‘s avonds brood met knakworst
Do 25-7: bruine soep, cake met custard en watermeloen na
12 juli 1996
Na een rustige nacht wordt vrijdagochtend de laatste hand gelegd aan het inpakken van de koffers en tassen. Snel worden er nog ‘kleine dingetjes’ gehaald bij drogist en supermarkt. Bolletjes worden gesmeerd en rond twee uur staat alles gereed. Met vijf man extra in de Astra gaan we naar Ommen om de 5 busjes op te halen. Dat lukt prima en via de privé-adressen komen de auto’s bij de Rank waar een grote schare van mensen geduldig staat toe te kijken hoe de auto’s door een aantal zwoegers worden ingepakt. Het lijkt eerst veel te veel van het goede want naast de ene tas mocht ook mee de geschonken T-shirts van Beuker, de Holland pakketten en de spullen voor de vakantie Bijbel club. Na veel overleg en geduld lukt het toch en rond half 5 vertrekken we in een stoet van 7 auto’s: 5 busjes, de Sierra en de bezemwagen van Koops van ’t Jagt.
Tevens waren Benny en Yvonne Nijkamp, Gerrit Willemsen, Freek Dalvoorde en Henk Kleinjan tot de Poolse grens onze extra chauffeurs. De chauffeurs zijn ’s nachts half 4 vlak voor de Poolse grens nog toegezongen door ons allen. Dit laatste zal ons niet in dank zijn afgenomen door de slapenden in de caravans aldaar. Terug naar de tocht van een kleine 20 uur. Al met al zeer voorspoedig verlopen met relatief weinig files, wel met fikse regenbuien en de hindernis voormalig Oost-Duitsland wat in feite een grote bouwput is. Slechts één keer hebben we getankt, dat was echt nodig. De tank van de Mercedes bus werd gevuld met 49 liter op een tank van 50 liter. U begrijpt: net op tijd.
De colonne werd de hele reis aangevoerd door Egbert, hetgeen prima is verlopen. Eten en drinken was er voldoende. Natuurlijk werd ’s avonds om 11 uur McDonald op Egbert zijn verzoek aangedaan om zo de eetlust te stillen. Na de Duitse autobahn volgde na een uur wachten tijdens zonsopgang die ik samen met 8 dames mee mocht maken de Poolse autobahn. Echt een ramp, soms 2-baans met tegenliggers dan weer 4-baans met vele hobbels. Slapen kun je bijna niet, al moet ik zeggen dat mijn dames zich perfect hebben gedragen. Dat geldt trouwens voor een ieder. Veel wordt er besproken, zo ook het volgend in de bus van Egbert: Marinka Kroze is helaas opnieuw gezakt voor haar rijbewijs, nadeel is dat ze nu niet overal kan komen. Willeke Beuker gaf kordaat de diaconale oplossing: Marinka, ik ben er toch.
Bij de Tsjechisch-Poolse grens verliep de doorgang prima en snel, al moest Egbert toch nog op het balot een vignet kopen van 400 kronen. De auto van de 8 dames en de heer was natuurlijk allang goed toegerust. Rond 12 uur komen we aan in Ostrava. Grote wallen onder de ogen en de chauffeurs bekaf. We hebben eerst een terrasje gepakt en gemerkt hoe duur alles is. Tevens hebben velen Kronen uit de muur gehaald. Velen hebben al Europas met PIN.
Toen naar de Armada Spasy. Schuchter en wel bleven we wachten en keken toe hoe Egbert kwartier ging maken. Na 5 minuten het goede nieuws: we zijn natuurlijk wlekom en per 2 personen een kamer. Wat wil je nog meer. De auto’s worden uitgepakt, de soep wordt genuttigd, waarbij in het gebed ook stil wordt gestaand bij het feit dat alles goed is verlopen. Wij danken God daarvoor.
Jannie regels alles rond keuken en opstaan. Trouwens, 7 uur ontbijt is volgens sommigen erg vroeg. Even wennen dus. Tussen drie en zes zijn we vrij. Egbert belt naar Holland en regelt nog zaken als eten en douches. Het weer is heerlijk want dit stukje schrijf ik buiten. Tenslotte, het is wel wennen om zo ineens geconfronteerd te worden met de zelfkant van de samenleving. Hopelijk lukt dat.
Gerrit Kuiper
13 juli 1996
Gelukkig wordt het programma aangepast aan de zondagsrust en mogen we om 8 uur ontbijten. Eerst zouden we naar M.D. gaan, maar hier waren ze zo flexibel dat om 18 uur een goede maaltijd op tafel stond met roereieren, brood, en fruit. Paula heeft goed voor ons gezorgd. Na de afwas zijn we nog even wezen ‘statten’ in Ostrava. Natuurlijk kwamen we op een terras terecht en raden waar… bij precies ‘M.D.’.
Na de stadswandeling waren we toe aan ons bed. Nog even tanden poetsen en slapen. Ja, dat had je gedacht, moet je niet in een ‘staf’ meedraaien. Nog even een bespreking, een kopje thee en dan eindelijk met een dankbaar hart dat alles zo goed is verlopen naar bed. En morgen gezond weer op hopen wij.
Janny Koops van ’t Jagt
14 juli 1996
Na een tijdje wakker gelegen te hebben hoorde ik in de kamer naast ons een paniekerige Jannie: “oh, oh, ik mag er wel een gauw uitgaan om Egbert te wekken!” Vervolgens hoorde ik een gebeuk op de deuren waarbij ik mijzelf realiseerde dat ik blij mocht zijn dat ik uit mezelf wakker was geworden. Gelukkig kwam daar Jannie, de reddende engel, weer aan. Gauw even de wastafel van dichterbij bekijken en dan op naar de eettafel. Oh ja, voordat ik het vergeet, de nachtrust was heerlijk, na een slapeloze nacht is het geweldig om in een fijn bed zonder de lucht van vers??? gekookte eieren te liggen.
Bij de eettafel viel het me direct op dat de tafel zo keurig gedekt was. Wie was hier vandaag ook al weer verantwoordelijk voor? Was dat niet dezelfde persoon waar onze aller Jannie vanmorgen haar bed voor uit moest springen, omdat de klok vanmorgen zo snel ging, of het bed te lekker was? (dit laat ik maar even in het midden). Was hij nu zo snel, of hebben de kabouters hem het werk uit handen genomen? In dat laatste geval hebben we het dus nog een keer tegoed. Laten we meteen een planning maken… Jannie is het al bekend wanneer ik corvée heb?
Oké, zo zou ik nog wel even door kunnen gaan, maar dan wordt het boek zo duur vanwege de auteursrechten. Ik vervolg mijn verhaal met het vertellen van mijn ervaringen betreft de (kerk-)dienst. Helaas waren wij met onze groep een meerderheid, hier ligt dus nog een grote taak, waaraan wij ons steentje bij mogen dragen. De dienst zelf was voor mij een leuke ervaring. Iedereen was enthousiast en we kregen als groep een warm welkom. Dit doet je toch goed. Wat ik ook erg leuk vond was dat de wijs van de liedjes mij zeer bekend in de oren klonk. Nu konden wij ook meezingen, hetzij in het Nederlands, dan wel in het Tsjechisch, hoewel dit laatste nog niet meevalt. Na de dienst gingen we naar een ander departement waar we uitgenodigd waren voor een voortreffelijke maaltijd. Ik moet hierbij wel even vermelden dat de maaltijden die we tot nu toe kregen m.i. allemaal perfect waren. Ik heb af en toe het gevoel dat we ontvangen worden alsof we tot de koninklijke familie behoren. Hiervoor mijn complimenten aan onze Tsjechische vrienden. Na deze maaltijd kregen we een rondleiding door het gebouw waarin en waarbuiten wij ons mogen uitleven samen met een x aantal Tsjechische kinderen. Hierdoor begonnen mijn handen al hevig te jeuken, was het alvast maar maandag. Hoewel, deze dag is me tot nu toe alleszins meegevallen. We vervolgden onze reis richting de kerk. Ook hier werden we weer heel vriendelijk ontvangen. Voor de dienst hebben we nog even geapplaudisseerd voor het voor het feit dat Mike en Ruth al 5 jaar in Ostrava zijn. Hierbij moest ik wel even denken aan die magere twee weekjes van ons. Hoewel ik hoop dat ook deze hun vruchten af zullen werpen. Ook deze dienst was erg leuk, we hebben weer gezongen met elkaar en ook was er een moment van bezinning. In deze dienst heeft ds. Egberts het verhaal uitgelegd behorend bij het kleed dat Sabine en Karin aangeboden hadden aan deze gemeente. Ook hebben wij als groep, evenals vanmorgen, weer een 2-tal liederen gezongen. Na de dienst werd er koffie, thee, frisdrank en een heerlijk stuk keek (nieuwe spelling!) geserveerd. Na deze dienst gingen we terug naar ons onderkomen waar we na de nodige ontspanning weer genoten hebben van een goede maaltijd. Hierbij viel me op dat er ook mensen zijn die je tijdens het eten beter niet aan het lachen kunt maken. Dit i.v.m. de hygiëne aan tafel. Ook zijn er mensen die in de veronderstelling zijn dat ze de aroma van deze maaltijd tegemoet komen door te vermelden dat ze last hebben van zweetvoeten. Al met al werden onze lachspieren weer goed getraind tijdens deze dis. Na de maaltijd mochten Bennie en Yvonne genieten van een mooie afwas, dit als afscheidscadeau omdat ze ons morgen zullen verlaten. Alvast een goede voortzetting van de reis toegewenst. Er was weer tijd voor ontspanning… dus ook voor het schrijven van een verslag over deze dag. Voor mijzelf geldt dat het een fijne dag was en dat ik me hier al best thuis begin te voelen, dit belooft wat voor de rest van de dagen… Hierbij geef ik met liefde de pen door aan Sabine.
Groetjes, Willeke
15 juli 1996
Het was gisteren maandag de 15e. Onze eerste werkdag. De eerste dag werd gelijk al een beetje probleemachtig, maar dat leg ik later wel uit. De ene groep ging schilderen en de anderen gingen met kinderen om, maar daar vertelt Marjanne over. Over het schilderen: we moesten stoelen verven. ‘s Morgens ging het goed en hebben we ijs gekregen en er werd koffie gezet en ik MOEST koffie drinken en dat vond ik heel erg vies, maar ik het wel gedronken en ik heb gisteren … bakkies koffie gedronken. ‘s Middags ging het een beetje verkeerd, want het was niet zo heel goed geregeld, maar dat is wel los gelopen. We hebben wel geschilderd maar nu hebben we geen verf meer, dus er moet weer wat gekocht worden. Nu mag Marjanne, want ik weet niet meer te schrijven.
Sabine
Goed… hier komt mijn gedeelte over maandag de 15e. Na een zeer rustige nachtrust en een stevig ontbijt gingen wij (Willeke, Marinka, Renda, Alida, Karin, Rineke en ik) om 8.30 uur richting Poruba. Jannie zou ons deze dag gaan vergezellen en ons aller Gerrit bracht ons weg. Al me al hadden we toch heel wat spullen. Naast de 904 kopieën en alle ingekochte Heutink spullen moesten ook het flanelbord, de watten, en de beer nog mee. Het was allemaal nog een beetje aftasten. Gewapend met briefjes (uitnodigingen), gitaar en de Lion King gingen we de straat op. De Lion King? Ja, de Lion King, alias Jannie Koops van ‘t Jagt. Na veel gelach en opmerkingen gingen we op weg. De eerste kinderen waren al snel gevonden, maar de meeste aandacht vandaag gold toch voor Jannie. We zijn op twee plekken geweest en hebben zo een stuk of 18 kinderen weten te motiveren. Nou nog even afwachten wat er mogen terugkomt. De kinderen mochten buiten een vlieger maken, waarbij ze een kleurplaat kregen. Daarop staat een Tsjechisch lied en een heleboel verschillende kinderen. Ons gekozen thema is namelijk zoiets van “God houdt van iedereen, dus ook van jou!” Goed… verdere afspraken werden gemaakt voor de volgende dag en inmiddels werden wij opgehaald door maar liefst 2 chauffeurs. Gerrit heeft (na veel aandringen) zijn pak vast gepast in verband met zijn functie in de VBC. Voor het eten werden wij vervoerd naar M.H. Daar kregen wij (na een heerlijke soep) een bord vol met leversaus en een aantal stukken brood. Het viel bij sommige mensen best in de smaak. Het middagprogramma was opnieuw weer heel erg leuk. Een 18-tal kinderen stond enthousiast voor de deuren van M.H. Deze kinderen kwamen allemaal uit dezelfde groep uit de samenleven, n.l. de zigeuners. Deze mensen worden ook in Nederland vrijwel altijd ondergewaardeerd. Al me al een heel enthousiast gebeuren, met bekende liedjes en leuke spelletjes. Ook de vlieger werd hier nog even weer gemaakt, na een enthousiast geluid van de kinderen. Om 20 voor 4 stonden onze guardians weer klaar, alleen de ene was behoorlijk gewond. Bij het uitstappen had Gerrit namelijk zijn enkel verstuikt, verzwikt o.i.d. Nadat wij een beetje van deze schrik bekomen waren, kwam de schrik bij Gerrit. Daardoor begonnen wij weer met schrikken. Nou ja, uiteindelijk viel het gelukkig allemaal nog mee en Gerrit verklaard dat hij al eerder een soortgelijke situatie had meegemaakt. Gelukkig… wij hoefden deze grote, sterke man niet te troosten. Na de arrival in ons huis zijn een groepje mensen richting stad gereden. Dit onder leiding van kaartenkenner Egbert. Nadat wij het bankgebouw en het postkantoor bezocht hadden gingen wij richting supermarkt, waar een aantal mensen een heerlijk ijsje nuttigden.
Na het avondeten hadden we even wat tijd voor ons zelf en tegen negenen hebben we nog wat liederen gezongen. Voor met name Gerrit was dit een moeilijk moment. ‘Sloop John B’ ontroerde hem zo, dat hij gelijk zijn zogenaamde drankprobleem weer rond de tafel legde. Maar goed… hier gingen wij niet op in. Na 10-en nog even een spelletje Rummicub voor de fanaten onder ons. Dan slapen en vroeg weer op!!
Succes voor de volgende!
Liefs van Marjanne
P.S.: Even wilde ik nog zeggen, dat Karin en ik vanmiddag waren uitgenodigd voor de ‘catechatie’ van Mike. Wij waren zeer benieuwd wat we ervan verwachten konden. We namen plaats in ‘Room three‘ met 7 personen: Mike, Jamilla – de vertaalster -, drie anderen – van wie ik de naam vergeten ben -, en wij twee. We begonnen met het lezen van een stuk Bijbeltekst uit Jakobus. Het ging over het feit dat de tong over het hele lichaam beslist. Dat wat de tong zegt, maakt iemand tot een persoonlijkheid, het karakter. Na enkele vragen werden we het er over eens dat alles wat uit de mond komt, uit het hart komt. We dwaalden vaak af van de tekst en hebben zo velerlei dingen besproken. We werden soms erg geraakt door dingen die Mike zei.
Het was ontzetten leuk en erg leeraam.
Erik
Ondanks dat er weinig mensen waren, kon je merken dat de sfeer goed was. Deze mensen laten alles goed tot zich doordringen en ik denk dat ze er wel wat mee doen, omdat ze alleen het geloof hebben om zich aan vast te klampen. Het was een goed gesprek.
Karin
16 juli 1996
Het is kwart over 6, we worden gewekt, we moeten direct opstaan en op de gang komen en dit nog wel op je verjaardag, maar ja. Op de gang hadden ze het versierd met slingers, er was gisteravond laat nog hard gewerkt. Iedereen feliciteerde me en ik kreeg een heel leuk cadeau en een t-shirt dat ik vandaag mag dragen. Ik vond dit allemaal heel leuk. Allemaal hartelijk bedankt. Zo genoeg gekletst over mijn verjaardag.
Om 7 uur hadden we ontbijt, we kregen voor de verandering witte bolletjes, deze waren heel lekker. Na het eten hadden we onze goedemorgengesprekken, dit is heel leuk even praten met een klein deel van de groep.
Om half 9 ging een deel van de groep aan het schilderen, het andere deel van de groep gaat naar Poruba. Wat heel mooi is, is dat er al 8 kinderen kwamen, zij mochten tijdens de vbc een mooie cap maken, een kleurplaat kleuren en slingers maken waar we de zaal mee konden versieren. Deze moet er leuk uitzien, want morgen komt de tv. De morgen ging snel voorbij en we gingen naar MH om daar te eten. We kregen soep, rijst met saus, vlees en 2 heerlijke taartjes na. In MH begon de vbc om half 2 kwamen 22 kinderen. We hebben leuk gezongen, geknutseld en gespeeld. Om 4 uur was alles opgeuimd en tijd om te gaan. We gingen de stad nog even in en dan naar huis. Na het eten zijn we met z’n allen gaan toeren en toen we terug kwamen was het 10 uur geweest, dus we moesten de bus het laatste eindje drukken. Al met al was het een leuke dag. Een hele bijzondere verjaardag, maar wel heel leuk.
Rineke
17 juli 1996
Vanmorgen om 6:15 werd ik wakker gezongen, want het was nl mijn verjaardag. Ik kreeg leuke kado’s waaronder een t-shirt en een muts die ik de hele dag mocht dragen. De gang was versierd met slingers en een verknipte vuilniszak waar ik eerst doorheen moest. Zoals gewoonlijk hebben we om 7 uur ontbeten en hadden we om kwart voor 8 onze goedemorgengesprekken, wat intensief is en heel goed gaat.
Half 9 ging er een gedeelte naar Poruba, waar we de vbc houden en het verhaal ging vandaag over het verloren schaap. Er waren 9 kinderen. De anderen hebben weer geschilderd en een vloerbedekking schoon gemaakt. Ondertussen kwam de televisie bij de vbc opnames maken en hebben we samen met de kinderen een liedje gezongen.
Toen zijn de leeuw, een vertaalster en 3 anderen de straat op gegaan waar we samen met kinderen uit de buurt een grote straattekening hebben gemaakt. De moren was alweer voorbij en we zijn gaan eten in MH.
‘s Middags hadden we hier ook een vbc met hetzelfde programma als van vanmorgen. Hier waren er ongeveer 16 kinderen. De vbc was afgelopen en we zijn naar huis gegaan. We waren nog maar net thuis of gingen alweer weg naar het kasteel Hrad Hukvaldy. De heenweg was erg steil en iedereen was doodop toen we boven waren. Bij het kasteel hebben we een groepsfoto gemaakt en we wilden rondom het kasteel lopen, maar halverwege stonden er brandnetels en was het wel heel erg steil, zodat een groot gedeelte van de groep besloot om weer terug te gaan. Anderen zijn wel door de brandnetels gegaan en we kwamen elkaar weer tegen bij de parkeerplaats. Hierna hebben we met z’n allen gezellig gepicknickt. Rond 9 uur waren we er weer, hebben nog wat gedronken en toen was het tijd om naar bed te gaan. Dit was alweer de 5e dag.
Groetjes, Leontien
18 juli 1996
Na een goede nachtrust zaten we, de meesten nog een beetje duf en slaperig, aan het ontbijt. Er stonden allemaal lekkere dingen op tafel, zoals verse broodjes, de lekere toetjes en fruit.
Nadat we de goedemorgengesprekken hebben gehad gaat de ene helft weer naar de kinderen en de anderen gaan schilderen of andere klusjes opknappen. Bij de kinderen was het rustig. Bij Poruba waren er vijf en in Mariánské Hory waren het er een stuk of vijftien, we waren vroeg afgewerkt. Ook de mensen die hier aan het schilderen waren, waren vroeg afgewerkt.
Toen zijn we met een stel de stad in geweest. Daar hebben we kaarten gekocht en voor de variatie heeft Marjanne 30 dezelfde kaarten gekocht, die ook voor Erik waren. Janny heeft twee leuke kettingen gekocht, toen vroeg Gerrit, die ook nog een cadeautje voor zijn vrouw moest kopen, of dat niet wat was voor z’n vrouw. Na het eten hadden we de hele avond voor onszelf om ons gereed te maken voor het weekend naar Pordubice.
Renda
19 juli 1996
Een heerlijke (toch wat regenachtige) dag stond ons te wachten. Vandaag was namelijk de dag dat we de Pardubice-groep weer zouden terugzien (en Gertines verjaardag). Voor we eigenlijk zouden vertrekken, moesten eerst nog een aantal klusjes gedaan worden. Een groep ging naar Poruba, waar de afsluiting van deze week plaats vond. De eerst steen is gelegd en hopelijk komen de kinderen terug na een korte onderbreking. Al met al was deze vakantie bijbel club erg geslaagd en zowel wij als de kinderen hebben het goed gehad!
De rest van de groep moest corvee doen. Dit onder leiding van Janny en Egbert. Alle kamers werden even afgestoft en de stofzuiger werd regelmatig gebruikt. Ook douches, keuken en wc werden onder handen genomen. Om 12.15 uur stond het eten voor ons op tafel en tegen 13.15 uur konden we vertrekken richting Pardubice. Een lange rit van +/- 5 uur bracht ons in het prachtige dorpje Pardubice. Daar hebben we heerlijk gegeten en een gevoel van vakantie kwam in elk geval in mij! Met enkele Tsjechische jongeren reden we naar het plaatsje Hlina. Vlak voor het plaatsnaambordje lag het prachtig gelegen vakantiehuis. Heerlijk was het om je vrienden en vriendinnen weer even terug te zien. Alle verhalen, fijne dingen, frustraties en moeilijke dingen konden bepraat worden. Het was goed, heel goed, dat we daar naar toe zijn gegaan. ‘s Avonds was er een Holland avond georganiseerd, waarbij eerst een introductie van iedereen plaatsvond. Dit was heel erg leuk. De meeste mensen waren toch erg moe en tegen 23.00 werden al vele aanstalten gemaakt richting slaapplek. Al met al was het een vermoeiende maar fijne dag geweest. En ik wil nogmaals benadrukken dat ik het persoonlijk heel fijn heb gevonden dat we er even een weekend tussenuit geweest zijn, zodat we de aankomende week vol goede moed weer in kunnen gaan!
Liefs van Marjanne!
Marinka… maak er iets moois van!
20 juli 1996
Oké Marjanne, ik doe m’n best!
Na een brij goede nachtrust in het vakantiehuis in Hlina word ik wakker in een enorm lawaai. De hele groep, zowel Hollanders als Tsjechen, is zo ongeveer aan het zingen en schreeuwen. Aangezien ik daar ‘s morgens vroeg niet aan mee doe, wordt mij in de badkamer verweten dat ik een ochtendhumeur heb. Dit is niet zo, ik ben alleen nog een beetje duf. Twee koppen koffie doen wonderen. Daarna ben ik wel echt goed wakker en ben ik ook wat beter gestemd. We ontbijten samen en vrijwel direct daarop volgt het vertrek naar Praag.
Er ontstaat enig geharrewar over de route. Na enige troubles met de kaart en een mep van mij naar “EH ds. Egberts” wordt de hulp ingeroepen van Janny, de vredestichtster: “Janny, gaat het goed achterin???” Janny: “Mwoh, ‘k moet mee.”
Onze tocht naar Praag gaat verder.
“Marjanne, hoe ver is het nog?”
Haar algemene kreet volgt: “Het is nog 100km.”
Onderweg krijg is nog diverse rijlesjes van Egbert. Als ik nu niet slaag voor m’n rijexamen……
Na een rit van +/- 2 uur komen wij allen saampjes aan in Praag. Het is enigszins zoeken naar de metro, maar nadat we die gevonden hebben zijn we al snel in het centrum. We pakken met z’n allen een terrasje en daarna vervolgen we onze tocht naar het ‘Staroměstské náměstí’, een heel groot plein middenin Praag. Daar bekijken en luisteren we naar het klokkenspel van de astronomische klokken. Het is nu precies 1 uur.
Van de lijding krijgen we de mededeling over een uur terug te komen bij het klokkenspel. In dit uur krijgt iedereen de gelegenheid om een hapje te gaan eten. Alhoewel… een hapje??? De leiding bestelt natuurlijk weer een 10-gangendiner met als gevolg dat zij drie kwartier te laat weer op het plein verschijnen. In deze drie kwartier heb ik nog een maffe hoed gekocht en een karikatuur van mijzelf laten maken.
Nu we weer compleet zijn wandelen we verder over steile wegen naar de Praagse burcht. Op 1 van die wegen klinkt plotseling een luide knal. Sommige passerende toeristen (Hollanders) menen dat het om terrorisme gaat, maar het gaat hier om niks anders dan een klapband van Edwins rolstoel. Na van de schrik bekomen te zijn en nadat onze landgenoten vertrokken zijn komt eindelijk de opgekropte gedachten van Egbert los “Sodemieter op, stomme Hollanders!”
Edwin en Gerrit nemen plaats in de limousine en de rest van de groep gaat sportief verder, nl. te voet. We lopen over een brug van de Moldau. Hier heerst een gezellig toeristisch sfeertje. Eindelijk komen we dan boven aan bij de Praagse burcht. Hier kunnen we genieten van een prachtig uitzicht over de stad Praag.
We maken de wisseling van de wacht mee. Natuurlijk wil iedereen met een van de wachters op de foto en natuurlijk is het ook wel leuk om eens uit te proberen hoe men reageert als je je arm om hen heen slaat. Ons aller “Catootje” waagt de gok, maar haar poging wordt niet bijzonder gewaardeerd. Men grijpt direct naar het geweer, slaat ermee op de grond en mompelt een kreet in het Tsjechisch, zoiets als “Pozor vlak!” Dit was toch wel een pozor 5! Catootje maakt nl. dat ze wegkomt!
Na dit gebeuren bezoeken we een enorme kathedraal, ontzettend hoog en indrukwekkend. Prachtige glas-in-loodramen zijn hier te zien met daarin diverse bijbelverhalen verwerkt.
Ook bezoeken wij de ‘basiliek van Sint George’ en het gouden laantje. Dit ‘wij’ is overigens niet de hele groep. Sommigen zijn nl. achtergebleven op het plein. We ontmoeten elkaar daar weer en we gaan weer lopend terug richting centrum. Edwin en Gait laten de limousine natuurlijk weer voorrijden door James en gaan met de auto terug.
Afgepeigerd komt de “wandelgroep” aan bij het metrostation waar Edwin en Gait op ons zitten te wachten. We krijgen weer de gelegenheid om iets te gaan eten. Een maaltijd gaat er bij mij zo langzamerhand ook wel weer in. Na de maaltijd gaan we met de metro weer terug richting bus. De terugweg is het kaartlezen geblazen.
Tot aan Chrast zijn er weinig problemen, maar daarna wordt het zoeken. Het is al hartstikke donker en laat én we moeten de bush bush in, die dus niet duidelijk op de kaart staat aangegeven. Na enige keren ‘keren op de weg’ en met hulp van de Tsjechen komen we toch weer aan bij het vakantiehuis in Hlina. Hier treffen we de Tsjechen en de Pardubice-gangers aan rond het kampvuur. Heel gezellig dus. Van de rest van de avond, of nacht, heb ik weinig meegekregen, omdat ik toch vrij moe was en ook vrijwel direct ben gaan slapen. Voor mijzelf geldt dat ik een herlijk weekend heb gehad en dat ik het heerlijk heb gevonden om er even tussenuit te zijn!!
En nu geef ik Karin de gelegenheid om los te barsten over de zondag……
Liefs van Marinka
21 juli 1996
We zijn om 7.30 gaan ontbijten en om half zeven moesten we er al uit. Toen ik om 6.30 in de kleren was, kon ik genieten van de duffe gezichten bij de wasbak. En natuurlijk van de lange rij voor de wc. Na het ontbijt zijn we in twee groepen vertrokken naar de kerk. Het was een vrolijke dienst. Eggy vertelde een interessant verhaal over Jona en bracht dat in verband met het hele gebeuren in Tsjechië. Na de kerkdienst moesten we wat in een boek schrijven.
Toen moest er een foto van de groep gemaakt worden. Na een lange tijd van zoenen en plakken en afscheidnemen, vertrokken we weer naar Ostrava. Onderweg hebben we een stop gemaakt en hebben ons tegoed gedaan aan de frisse natuur. (Ik moet zeggen dat Erik… nou ja. Die heeft zeker genoten) Bloempjes plukken, lekker kuieren, “baden” etc.
Thuisgekomen, wachtte er een warme maaltijd op ons. En we lustten er wel pap van. ‘s Avonds hebben we gedaan waar we zin in hadden. Nou, op naar de maandag.
Karin E.
22 juli 1996
Vanmorgen werd ik om 6:15u. al toegezongen, want ik ben vandaag namelijk jarig! Ik ben maar liefst 17 jaar geworden! Ik heb hele leuke cadeautjes gekregen, waaronder het berucht T-shirt.
Om 7 uur zaten we, zoals gewoonlijk, te ontbijten en om 7:45u. hadden we de goedemorgengesprekken. Tegen half 9 is de hele groep gaan schilderen tot ongeveer 12 uur, toen hebben we gegeten. Na het eten hadden we een vrij half uurtje tot kwart over 1. Toen ging de ene groep verder met schilderen en de andere groep ging naar MH.
Bij MH verliep het goed en er waren 18 kinderen, die zoals gewoonlijk weer zeer enthousiast waren. Tegen half 4 waren we terug en de groep die naar het kamp ging is bijna meteen vertrokken. De andere groep, incl. ik, zijn gaan picknicken bij een ex-communistisch zwembad. We waren met z’n tienen en Gerrit probeerde groepskorting af te troggelen, hetgeen helaas niet doorging. En dus moest Gerrit z’n portefeuille opentrekken en maar liefst 100 Kronen betalen! Oftwel, wel liefst 10 Kronen = +/- 65 cent p.p.. Om half 8 werd er omgeroepen dat iedereen aanstalten moest maken om te vertrekken.
Hoewel we al een aantal Tsjechische woorden kunnen, konden we deze boodschap niet verstaan wat tot het gevolg kwam dat twee mannen ons vriendelijk hebben verzocht om het zwembad te verlaten. Hetgeen we dan ook maar gedaan hebben.
Om 8 uur werden Karin en ik gedropt bij een telefooncel om even naar Den Ham te bellen. Gelukkig was daar alles oké! We hebben allebei ongeveer een kwartier zitten bellen en zijn daarna teruggelopen naar Armada Spasy. De rest van de avond hebben we lekker zitten niksen.
Liefs, Karin
23 juli 1996
Na het ochtendritueel met opstaan, ontbijt en verjaardagsliedjes zijn we om 9 uur vertrokken. We hadden een gezamenlijke bijbelstudie gehad die ons voorbereidde op de trip naar Auschwitz. Dit was wel erg nuttig want er waren best veel mensen onder ons die er tegenop zagen.
Onderweg zijn we in Polen gestopt bij een benzinestation waar Gerrit de ontdekking deed dat de benzine een stuk goedkoper was. Om toch van het geld af te komen werden we getrakteerd op lekkere koekjes.
Nadat we onze lunchpakketten hadden opgegeten gingen we het kamp binnen. Daar werden drie groepjes gemaakt en mocht ieder groepje z’n eigen gang gaan. Toen iedereen terug was hebben de “herders” de “schaapjes” weer geteld en in de rijdende kooi gedreven. Weer zijn we gestopt bij een benzinestation, want ook Gerrit moest zijn kooi rijdende houden. Bij de grens konden we na de 2e(!) stempel zo doorrijden. Dus niet! Egbert werd weer teruggefloten want hij had het stopbordje niet gezien. Weer aangekomen in Ostrava werd er besloten tot een dropping. Zie zelf maar dat je eten krijgt en weer thuiskomt op het goede adres. Na nog een paar tips over de trams is een ieder op pad gegaan naar een eetgelegenheid… en dat was ver te zoeken voor enkele pientere dames! Iedereen is veilig thuisgekomen en we hebben een goede dag gehad.
We gingen vanmiddag in Auschwitz op pad met Gerrit, Willeke, Rinke, Alida en ik. We hebben de meeste huizen/barakken bekeken, maar niet de tentoonstellingen voor andere landen. Het is op mij allemaal erg onwerkelijk overgekomen. Ik liep er rond als in een droom en kon niet begrijpen dat er zulke gruwlijke dingen gebeurd zijn. Het informatiegidsje was wel erg helder en beschreef gewoon hoe het was, maar nog kon ik er niet bij. Zelfs de foto’s leken erg ver weg, maar ik denk dat ik het straks als we thuis zijn, veel meer ga beseffen waar ik gelopen en gestaan heb.
Het is me eigenlijk best meegevallen en ik vond het ook erg goed dat we er heen zijn geweest en dat we ons er samen op hebben voorbereid. Het was een erg leerzame ervaring en zoiets als wat er daar allemaal gebeurd is, mag NOOIT weer gebeuren.
Nu ik toch bezig ben m’n gevoel op papier te zetten kan ik ook wel even vertellen hoe ik me voelde toen ik verdwaald was in Ostrava.
We zijn nog dubbel zover geweest als naar MH en dat was ERRUG ver. Eerst vonden we het wel grappig en konden we er erg om lachen, maar toen we om acht uur nog geen eten hadden gehad, vonden we het niet zo leuk meer. Maar, is er niet ooit gezegd “Zoekt en gij zult vinden”. Dat is ook zo. De aanhouder wint, dus zaten we om half negen bij… McDonalds (die vlakbij bleek te zitten). Toen nog weer naar onze verblijfplaatsen op A.S.. We hadden de goede weg tramlijnen net gevonden of er werd getuterd en we konden met “onze lieve Gerritje” meerijden.
Het is echt fijn om weer terug te zijn, dus bereid je maar vast voor op zaterdag.
Groetjes Annemien
Wat Auschwitz betreft sluit ik me volledig aan bij Annemien. Wij hebben ook een aantal barakken bekeken. Om heel eerlijk te zijn maakte het, op de foto’s na, niet zo’n diepe indruk op mij, ter plekke. Dat zal thuis nog wel komen. Ik ging ernaar toe met in mijn achterhoofd de oorlogsfilms en -boeken. Ik kon nog niet goed beseffen dat vele van deze verhalen eindigden op die verschrikkelijke manier: het vermoord worden enkel en alleen omdat je volgens je medemens anders bent. Het feit dat ik dit hier opgeschreven heb, wil niet zeggen dat ik het bevat. Dit zal op de langere termijn wel doordringen.
Er was bij mij veel onbegrip: een mens die zijn naaste vermoordt. Kampbeulen waren ook mensen, de Duitsers, het waren allemaal mensen. Kun je deze mensen veroordelen om wat ze gedaan hebben? Je zou kunnen zeggen: “Ja, ze zijn volledig schuldig. Ze hebben het immers zelf gedaan.” Maar ook rees toen bij mij de vraag: “Heeft de indoctrinatie ook geen grote rol gespeeld?” En “ Heeft God er express niets aan gedaan, had Hij er wat aan kunnen doen? Is het het werk v.d. duivel?” Gelukkig zijn enkele vragen hiervan vanmorgen ten dele beantwoord met de bijbelstudie. Het kamp was erg interessant.
Na de terugreis konden we op eigen gelegenheid onze avondmaaltijd nuttige. Na voor het eerst in de tram in Ostrava gezeten te hebben, waren we terug om iets voor negen. De avond is door ieder op eigen manier ingevuld. Deze dag was erg leerzaam.
Erik
Succes toegewenst aan Edwin en Alida
24 juli 1996
Joepie! Vanmorgen mochten we eindelijk eens uitslagen en wel tot 7.00 uur. Om 7.30 uur hebben we ontbeten en daarna hadden we ons goeiemorgengesprek. Om +/- 9.00 uur zijn we vertrokken naar het centrum van Ostrava, waar we leuke cadeautjes voor onze familie/vrienden konden kopen. Ook moesten we op eigen gelegenheid eten kopen. Om +/- 12.30 moesten we weer bij de busjes zijn. De leiding was dit keer ook op tijd! ‘s Middags moest de ene helft, waaronder ik, voorbereidingen treffen voor het vuur van vanavond. Hierna moesten we in een kamertje van het vrouwengedeelte kleren uitzoeken. Om iets voor vier zijn we gestopt met werken en konden we iets voor onszelf gaan doen. O.a. cadeautjes inpakken. Om +/- 18.15 zijn we naar buiten gegaan waar we bij het vuur worstjes konden warm maken en brood eten. Het was erg gezellig en om +/- 20.30 zijn de meesten naar binnen gegaan!
Groetjes Alida
Hier komt mijn gedeelte van de prachtige woensdag. Na een goede nachtrust mochten we blijven liggen tot 7.00, en werden gewekt door Jannie. Na het ontbijt was er weer zoals we de hele week al hebben gedaan de goedemorgengesprekken. En toen zijn we op weg gegaan naar hartje Ostrava om te winkelen waar ik prima overweg kon met mijn wagentje (oftewel rolstoel).
Na het middageten waar we zelf voor moesten zorgen ben ik terug gereden naar de busjes. Éénmaal aangekomen in Armádá Spasy ben ik voor het eerst in deze 2 weken naar de kinderen gegaan wat ik heel leuk vond. En ‘s avonds hebben wij rond een vuur worstjes gegeten waarbij het vuur met een gigantische knal werd ontstoken en iedereen er van schrok.
P.S. Ik wil nog even wat vertellen over het verven wat ik de rest van de 2 weken heb gedaan. Van de conciërge moesten we kamers schilderen in 5 verschillende kleuren. We hebben geschilderd in 5 kamers die nu bijna klaar zijn en de kleuren van de kamers zijn:
oranje-wit, groen-wit, geel-wit, bruin-wit en blauw-wit.
Goed, nu heb ik genoeg verteld over de woensdag en ik wens de volgende veel succes over de donderdag.
Groetjes Edwin
25 juli 1996
Hier nog even een stukje van mij over het werk in de “army shop”. Vanmorgen hebben wij (Sabine, Leontien en ik) kleding uitgezocht in de winkel. We moesten ervoor zorgen dat alle kledingstukken die van katoen of wol gemaakt waren in de kamer bleven liggen, de rest moesten we in zakken stoppen. Vanmorgen toen we kwamen zagen we nog niks van de grond in de kamer, maar toen we weggingen was dat wel anders. Het was erg benauwd, veel stof en vreemde geurtjes. Ondanks dat hebben we enorm veel lol gehad met dit karweitje. Helaas was dit het laatste wat we hebben kunnen doen.
Groetjes: Willeke
26 juli 1996
Een brief ter afsluiting
Beste Jeanette, lieve vrouw:
Aan het einde van ons project in Ostrava heb ik er enorm veel behoefte aan je te schrijven. Je denkt misschien: “Waarom schrijf je, we zien elkaar overmorgen toch?”. Maar: overmorgen zal alles anders zijn; nu is Ostrava nog zo heel nabij. En eerlijk gezegd heb ik er gewoon behoefte aan wat dingen met je te delen waarvan ik het moeilijk vind ze hier hardop met iemand te bespreken.
Allereerst dit: zometeen hebben we een bonte avond ter afsluiting, en iedereen is druk bezig met de voorbereidingen. De afgelopen dag hebben we ‘s morgens nog stevig aangepakt. ‘s Middags was er een leuk afscheidsprogramma in MH, tezamen met vooral oudere mensen. Typisch Tsjechië: ik dacht aardig te zijn, en naam plaats aan een tafel waar verder alleen een bejaard echtpaar zat. Jannie en Gerrit kwamen er ook bij. Het echtpaar stond na een paar momenten op en liep naar een andere tafel: dat was nu juist niet de bedoeling. Met 3 woorden Tsjechisch en veel gebaren kon ik ze duidelijk maken dat ze vooral terug moesten komen aan de tafel waar wij ook zaten. Dat deden ze, en hoe. Onzen openheid werd beloond met een stevige pakkerd van een zoen, midden op m’n wang, voor ik er erg in had. Op z’n Tsjechisch werden we volgestopt met lekkernijen. Gelukkig konden we de taartjes ook aan onze bejaarde tafelgenoten kwijt: die stopten ze keurig in een plastic zakje: weer naar huis: die verborgen armoede hoort ook bij Tsjechië.
Trouwens, dat brengt me op een ander punt, waar ik het best een beetje moeilijk mee heb gehad. Dat deze bejaarde mensen opstonden en de tafel waaraan ik zat verlieten, had ongetwijfeld ook met mijn ambt te maken. Ik had ze namelijk eerder gezien en gesproken, wen wel toen ik mocht voorgaan. De Tsjechen bewaren een grotere afstand tussen gemeenteleden en ambtsdragers. Mij ligt dat niet zo. Daarom ben ik ook meegegaan met een project als dit, zoals je weet. Ik dacht: laat ik me nu maar eens niet als dominee opstellen. Zoals je weet is voor veel van mijn collegae de toga een soort harnas: een lekker veilig zwart pak, waar je als mens heerlijk achter schuil kunt gaan. Dat alles ligt me niet zo, al zie ik dat er voordelen aan verbonden zijn. Voor dit project heb ik m’n toga dus thuis gelaten – al heb ik inmiddels wel 2x gepreekt in Tsjechië, zij het dan ook een beetje kort.
Achteraf heb ik het gevoel dat ik een aantal mensen precies hierdoor tekort heb gedaan: sommigen hadden meer verwacht. Meer gesprekken, meer diepgang, meer gelegenheid om alles dat diepe indrukken heeft achtergelaten te bespreken en te verwerken. Misschien had ik toch die toga mee moeten nemen, om ‘em af en toe even uit de koffer te kunnen halen. Maar je weet: hij past mij net zo slecht als het harnas van Saul aan het lijf van David – en het voelt ook net zo. Ik heb geprobeerd om als mens aanwezig te zijn – en dat brengt met zich mee dat iedereen ook iets van tekortkomingen en zwakten ervaren heeft. Wat ik een volgende keer doe weet ik dus nog niet. Zo’n toga is een veilig pantser, heel erg veilig – dat heb ik ook geleerd. Maar aan de andere kant: een harnas is heerlijk veilig, en tegelijkertijd loodzwaar.
Maar genoeg over mezelf, en over de plaats waar ik zelf sta en heb gestaan. Terug naar het project, want daar gaat het om. Het is in vele opzichten inspannend en vermoeiend geweest. Ik heb op vele gezichten gezien dat de duur en de belasting hoog zijn geweest. Nee: het was geen vakantie, het was geen kamp. Gelukkig was het wel vaak gezellig, en hebben we ook veel gelachen. Maar toch blijf ik erbij: we kwamen om te werken, om te leren van anderen, om te leren over onszelf, om te leren wat geloven in 1996 kan betekenen, in Tsjechië en in Den Ham, we kwamen om te steunen en om te bemoedigen. We kamen, kortom, om heel veel redenen. Een ieder van ons heeft van alles wat ik noemde het nodige kunnen meemaken. Wat dat betreft kunnen we verder – en in de hoop dat dat dan gebeuren zal. Ik hoop tevens dat alle deelnemers dat voor ogen zullen blijven houden: ons doel had niets te maken met gezelligheid, had niets te maken met personen, maar het doel was een stap voorwaarts in de richting van het koninkrijk van God.
Aan het einde van onze reis naar Ostrava is dat mijn bede voor elk lid van onze groep: reis verder met God, en laat Ostrava een halte zijn op die reis, waar je verkwikt en gesterkt bent. Dank God voor de goede en fijne dingen, bidt om steun voor de zaken die je moeilijk vond, bid voor Mike en Ruth, en voor de anderen in Ostrava. Vergeef elkaar voor de fouten en tekortkomingen, en vergeef ze mij ook. Bedenk de dingen die boven zijn, niet die beneden zijn.
Egbert
26 juli 1996
Vrijdag 12 juli, vandaag gaat het gebeuren. Vanmorgen om 8 uur ben ik uit m’n bed gekomen. Nog voor eht eten heb ik de laatste boodschappen in huis gehaald. Om +/- half 10 waren we aan het eten en kon ik me moeilijk voorstellen dat we 14 dagen in Tsjechië zouden zitten. Aan de ene kant had ik onwijs veel zin, aan de andere kant vond ik het doodeng. Hierna ben ik m’n tas gaan inpakken. Het was een hele klus om de juiste tas te vinden en om de overvolle tassen dicht te krijgen.
Tegen 1 uur kreeg ik m’n laatste warme maaltijd thuis. Hier heb ik maar erg van genoten, niet wetend wat ik in Tsjechië allemaal zou krijgen. Direct na het eten ben ik me gaan douchen. Na het douchen kwam m’n vader ook weer en begonnen de kriebels pas echt te komen. We hebben gezellig samen koffie gedronken en tegen half 4 zijn we naar de Rank gegaan. Hier was bijna iedereen al aanwezig en om half 5 vertrokken we dan eindelijk richting Ostrava.
De reis verliep voorspoedig en zaterdag tegen twaalven kwamen we aan in Ostrava. We waren erg vroeg en hebben eerst wat gedronken op een terrasje. Om 2 uur kwamen we dan aan op onze plek van bestemming. Mijn eerste indruk was: “Bah, wat een grauwe gebouwen en verschrikkelijk zoals sommige mensen er bij zitten.” Gelukkig werden we heel gastvrij ontvangen en kwamen we met z’n allen op 1 gang te zitten. Tegen 3 uur had men de soep al voor ons klaarstaan. ‘s Avonds zijn we nog even met Pavla de stad in geweest. Pavla is een meisje bij het Leger des Heils, dat leeft voor officier en dus goed Engels spreekt.
Zondagmorgen om half 8 werden we wakker gemaakt door Egbert, met luid gebons op de deur. Om 8 uur hebben we samen ontbeten en tegen tienen hadden we onze eerste kerkdienst in Tsjechië. Deze dienst werd gehouden in het gebouw waar we ook sliepen. Van de preek hebben we weinig meegekregen, aangezien deze in het Tsjechisch was. Wat wel grappig was, was dat sommige Tsjechische liederen bij ons ook bekend waren.
‘s Middags werd er een dienst in Marianské Hory (M.H.) gehouden. Dit is het gebouw waar we de komende twee weken het middagprogramma met de zigeunerkinderen hopen te houden.Tijdens de dienst hebben we, evenals in de morgendienst, twee liederen gezongen. Dit waren: “De Heer regeert” en “Wij gaan op weg”. De mensen vonden het erg leuk en sommigen hadden zelfs de tranen in de ogen. Tijdens deze dienst hebben we ook ons cadeau aangeboden en heeft dominee Egberts een korte preek gehouden.
‘s Avonds hebben we een stadswandeling van wel anderhalf uur gemaakt. We hebben in een deel van de stad gelopen die was omgeven door de grootste staalfabriek van Europa. De huizen waren hier erg oud en vervallen. Toen besefte ik pas in welke weelde wij thuis in Holland leefden. De zondag vond ik een fijne dag en ik begon al iets aan de mensen daar te wennen. Wat ik het mooiste van de diensten vond was het enthousiasme van de mensen. De zegen aan het eind van de dienst miste ik wel.
Maandagmorgen om kwart over zes werden we op een vriendelijke manier gewekt door Jannie. Om 7 uur zaten we aan het ontbijt. Het brood was erg droog dus het duurde wel even voor ik het op had. Na het ontbijt hadden we voor de eerste keer onze goedemorgengesprekken. Omdat het lekker weer was gingen we met z’n vijven buiten zitten. Hierna zijn we met de helft van de groep vertrokken naar Poruba waar we het morgenprogramma gingen draaien. We moesten de straat op om kinderen aan te trekken voor de vakantie Bijbel club. Janny offerde zich op om als leeuw verkleed te gaan en Pavla had een gitaar bij zich. Toen we een paar kinderen bij ons hadden hebben we met deze kinderen een vlieger gemaakt. Aan het eind van de morgen hadden we +/- 18 kinderen bij ons en hoopten we dat ze de volgende dag weer zouden komen.
Tegen 12 uur zijn we naar M.H. gegaan. ‘s Middags kwamen de zigeunerkinderen binnen. De meesten hadden vieze kleren aan en sommigen roken niet erg fris. We hebben samen met de kinderen een paar liedjes gezongen, wat spelletjes gedaan en ook een vlieger gemaakt. De kinderen waren erg enthousiast, maar ze hadden ook duidelijk behoefte aan aandacht. Een aai over de bol deed hen al goed en ze wilden ook dolgraag bij een van ons op schoot zitten. Tegen 4 uur zijn we weer terug gegaan naar de anderen die de hele dag kamers hadden schoongemaakt en geschilderd hadden. Toen we terug waren hebben we gegeten en hebben Karin en ik ons voor het eerst gedoucht. Het waren mooie douches, alleen was het wel wat vreemd om ons te douchen zonder deuren voor de douches.
‘s Avonds om 9 uur hebben we samen met de mensen daar enkele liederen gezongen en tegen kwart voor 10 ben ik naar bed gegaan.
Dit was een deel van het verslag van Alida…
Haar mening over het project:
Ik vond de twee weken in Tsjechië hartstikke gaaf en ik ben blij dat ik meegegaan ben. Vanaf het moment dat ik wist dat er een diaconaal project zou zijn had ik zin om mee te gaan. Vooral in het begin moest ik erg wennen aan de mensen daar. Later kreeg ik steeds meer bewondering voor de mensen die er werkten en ging ik ook goed beseffen welke problemen alcohol en drugs kunnen geven.
Van de VBC had ik me geen echte voorstelling gemaakt, maar het idee dat we de straat op moesten om kinderen te zoeken vond ik toch wel erg vreemd. Als we ‘s middags naar M.H. gingen en de kinderen begonnen te zwaaien en je omhelsden als je de bus uitkwam, dan voelde ik met net de koningin. Ook al kon je niet met de kinderen praten, een aai over de bol vonden ze ook prachtig. Het werk met de kinderen vond ik het leukst, vooral met de kinderen in M.H. die om een kleurplaat nog juichten!
Het schilderen en schoonmaken in de hostel was ook gezellig. Het uitstapje naar Pardubice was ook erg geslaagd. Het was interessant om de ervaringen van anderen te horen en om je eigen ervaringen te kunnen vertellen. De reis naar Auschwitz was indrukwekkend, vooral als ik er thuis nog weer over nadenk. De goedemorgengesprekken vond ik vooral aan het eind erg leuk. We hadden een leuk groepje en je leert elkaar hierdoor nog weer beter kennen. De laatste nacht in Berlijn was erg gezellig. Zo was je toch nog weer een poosje met de hele groep bij elkaar.
In de toekomst zal ik nog vaak aan deze twee weken terugdenken en elke keer zal ik proberen dankbaar te zijn met de rijkdom die wij hier hebben!
Alida
27 juli 1996
Ik kan je niet begrijpen,
ik kan je niet verstaan.
Je zit in de problemen,
kun je ooit verdergaan?
Ik voel me zo zwak,
zo machteloos.
Ik kan jou niet helpen,
de mens is zo broos.
Als ik straks thuis ben,
heb ik alles wat ik wil.
Maar ik zal aan je denken,
en dan wordt het even stil.
Als ik in Den Ham ben,
zal ik proberen,
om alles om mij heen,
echt te gaan waarderen.
Karin